TELANGANA & AP POSTMEN EXAM GK MATERIAL

     ప్రముఖ  ఆవిష్కరణలు

 వాచ్                                                                         బి . మాన్ ప్రైడ్

టెలిగ్రాఫ్                                                                     లాముండే 

 పిర్యడిక్ టేబుల్                                                           మెందలిఫ్

x-రే                                                                            విలియం రాంట్ జెన్

ఆధునిక వాషింగ్ మిసన్ -                                                ఫిషర్

సూపర్ కంప్యూటర్                                                         j h వాన్ టస్సేల్

న్యూట్రాన్                                                                      చద్విక్

ప్రోటాన్                                                                         రూథర్ ఫర్డ్

మైక్రో ఓవెన్                                                                   పెర్సి, స్పెన్సర్ మెన్

రేడియో  కార్బోన్ దాటింగ్                                                  లబ్బి

ఆప్టికల్ ఫైబెర్                                                                  నరిందర్ కపని

HIV                                                                            కొకరెల్

DNA నిర్మాణం                                                               క్రిక్స్ అండ్ వాట్సన్

కృత్రిమ గుండె                                                                 విలిం కాఫే

బాలిస్టిక్  మిసైల్                                                              వాన్ బ్రౌన్

నియన్ లెంప్                                                                   జార్జి క్లౌడ్

కారు                                                                               కార్ల్ బెంజ్

బాల్ పాయింట్ పెన్                                                          జాన్ జే లౌండే

సిమెంట్                                                                           జోసెఫ్ అస్పిదిన్

ప్రింటింగ్ ప్రెస్                                                                    జాన్ గుతాన్ బర్గ్

మైక్రోస్కోప్                                                                      జాన్సన్

 ధర్మ మీటర్-                                                                  గెలిలేయో గెలీలి

బారోమేటర్                                                                     టార్సేల్లి

ప్రెజర్ కుక్కర్                                                                    డెనిస్ పాసిన్

లైట్నింగ్ కండక్టర్                                                                బెంజమేన్ ఫ్రాన్క్లిన్

ఆవిరి ఓడ                                                                         ఫెరియార్

సబ్  మెరైన్                                                                        బుష్ నెల్

పార చుత్                                                                          గార్నేరీన్

బ్లీచింగ్ పౌడర్                                                                      తెన్నేస్ట్

ఎలెక్ట్రిక్ బాటరీ                                                                     వోల్ట

టైపు రైటర్                                                                           పెళ్ళే గ్రీన్ టార్రి

సేఫ్టీ లంప్                                                                             హంఫ్రీ దేవి

స్టేత స్కోప్                                                                            లేన్నాక్

కంప్యూటర్                                                                            చార్లెస్ బాబేజ్

కేమెర                                                                                  జోసెఫ్ నిప్సన్

కుట్టు మిసన్                                                                         దేయోనీర్ 

పెన్సిలిన్                                                                               అలెక్షెన్దెర్ ఫ్లెమింగ్

గుండె మార్పిడి                                                                       క్రిస్తేయన్ బెర్నార్డ్

కృత్రిమ గుండె                                                                        విలియం కోవేస్

బక్టేరియా                                                                               లేవన హక్

రక్త ప్రసరణ                                                                            విలియం హర్వే

ఎలెక్ట్రిక్ జేనేరటార్                                                                 మైకల్ ఫారడే

డైనమో                                                                                మైకల్ ఫారడే

రివాల్వర్                                                                             సామ్యుల్ కోల్డ్

టెలిగ్రాఫ్ కోడ్                                                                       శ్యాముల్ మోర్స్

సైకిల్                                                                                   మేక్  మిల్లన్

రీఫ్రేజిరేటార్                                                                         జేమ్స్ హారిసన్

లిఫ్ట్                                                                                   ఓటిస్

స్టీల్                                                                                      హెన్రీ బెస్సిమార్

జెనరేటర్                                                                              ఫెక్కి యోట్ట్టి

డైనమేట్                                                                                నోబెల్

ప్లాస్టిక్                                                                                    హ్యత్

టెలిఫోన్                                                                                అలెక్షెన్దెర్ గ్రాహంబెల్

మైక్రో ఫోన్                                                                             అలెక్షెన్దెర్ గ్రాహంబెల్

కదిలే చిత్రాలు                                                                         లుయీస్ ప్రిన్సు

ఫిల్ము పైన ఫోటోగ్రఫి                                                               జాన్ కార్బెట్

డిజేల్ ఇంజిన్                                                                           రుడాల్ఫ్ డిసల్

సినిమా                                                                                  నికోలస్  అండ్ లుమేరి 

వైర్లెస్                                                                                      మార్కొని 

లౌడ్ స్పీకర్                                                                             హోరాస్ షార్ట్ 

విమానం                                                                                 రైట్ సోధర్లు 

వాషింగ్ మిసన్                                                                       బెర్నాస్ వాలిస్ 

ఎయిర్ కందిస్నింగ్                                                                  క్యారియర్ 

స్టైన్ లెస్  స్టిల్                                                                          హరి బ్రిర్లె 

రాడార్                                                                                    టలేర్ అండ్ యంగ్ 

హెలికాప్టర్                                                                               ఒమిచిన్ 

టి వి                                                                                       బయర్డ్ 

జెరక్ష్                                                                                      చెస్టర్ కార్ల్సన్ 

ఆటం బాంబు                                                                             ఒట్తో వన్ 

అను బాంబు                                                                             బపెన్ హైమార్ 

 ఫ్లోరో స్సెంట్ బల్బ్                                                                  ఎర్లిచ్ 

వాక్సిన్                                                                                    ఎడ్వర్డ్ జెన్నర్ 

సీట్ బెల్ట్                                                                                వోల్వో 

ఆంబులెన్స్                                                                             జీన్ డోమ్నిక్ లారీ 

ఫెక్స్ మిసన్                                                                            అలక్షెన్దర్ మయిరేడ్ 

అక్షిజెన్                                                                                     జోసెఫ్ ప్రీస్ట్లీ 

పోలియో చుక్కలు                                                                    సాచిన్ 

విటమిన్ సి                                                                               ప్రోలిక్ హోస్ట్ 

విటమిన్ బి                                                                               మెక్  కలం 

విటమిన్ కే                                                                                 డయాసి డాం 

పోస్ట్ కార్డు                                                                                 రోలేండ్ పౌల్ 

    

బ్రిటిష్ వారి పరిపాలన-ఆర్ధిక విధానాలు 

పరిపాలన  స్వారూపం:

• 1772  తర్వాత  బెంగల్ పైన బ్రిటిష్ వారు పూర్తి అడ్పత్యం చెలాయించారు, ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ ద్వారా బ్రిటిష్ పార్లమెంట్ భారత పాలనను చూసుకునేది,1773 లో రెగులేతరీ చట్టం  చేసారు 

  ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ కింద భారత్ ఉన్నపుడు 1773  నుండి 1853 మద్య 5 చట్టాలు చేసారు వీటిని చార్టర్ చట్టం అంటారు.

  చార్టర్ చట్టలును 1773,1793,1818,1833,1853 ల లో చేసారు.

  బ్రిటిష్ పాలన వ్యస్త రెండు అంచెలలో ఉంటుంది 

  1.లండన్ లో పర్యవేక్షణ వ్యవస్థ 

  2.భారత్ పాలన వ్యవస్థ 

   

  1.లండన్ లో పర్యవేక్షణ వ్యవస్థ :

  1773 లో కోర్టు అఫ్ డైరెక్టర్లు ను ఏర్పాటు చేసారు , దీనిలో 24  మంది  ఉంటారు, వీరు ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ లో వాటాదారులు. దీనికి అధిపతి గవర్నర్ జనరల్ 

  1784 లో బోర్డ్ అఫ్ కంట్రోల్ ని ఏర్పాటు చేసారు,  దీనిలో 6 మంది ఉంటారు , వీరు బ్రిటిష్ పార్లమెంట్ లో సబ్యులు, వీరికి కాబినెట్ మినిస్టర్  అధిపతి గా ఉంటారు. గవర్నర్ జనరల్ బోర్డ్ అఫ్ కంట్రోల్ ఆదేశాలు పాటించాలి.

  2.భారత్ పాలన వ్యవస్థ :

  1773 రెగులేటరి చట్టం ప్రకారం బెంగాల్ గవర్నర్ ని ఏర్పాటు చేస్తారు, ఇతని గవర్నర్ జనరల్ అఫ్ పోర్ట్ విలియం  అంటారు . ఇతని కింద మద్రాస్ , బొంబాయి గవర్నర్ లు పనిచేస్తారు, మొదటి గవర్నర్ జనరల్ అఫ్ పోర్ట్ విలియం వారెన్ హేస్టింగ్స్.

  గవరనర్ జనరల్ కి  ఇవ్వడానికి 4 మంది సభ్యుల కల కార్యనిర్వాహక బోర్డు ఉంటుంది.1794 పిట్స్ ఇండియా చట్టం ప్రకారం 4 మంది ని 3 గురు గా మార్చారు. 

  1833 చట్టం ద్వార గవర్నర్ జనరల్ అఫ్ పోర్ట్ విలియం, ఇండియా గవర్నర్ జనరల్ గా మార్చ బడ్డాడు, మొదటి ఇండియా  గవరనర్ జనరల్ విలియం బెంటింక్.

  1773 లో కలకత్తా  పోర్ట్ విలియం కోటలో సుప్రీం కోర్టు ను ఏర్పాటు చేసారు , మొదటి ప్రధాన  న్యాముర్తి సర్ ఎలిజ ఇంఫే 

   రెవిన్యూ వ్యవస్థ :

  1.జామిందరి వ్యవస్థ :

   భూములను ఎస్తటే గా విబజించి ఒక్కో  యునిత్ ని జమిన్దర్లకు ఇచి ఒపందం చేసుకోవడం, యాజమాన్యపు హక్కు జమిందార్ కి ఉంటుంది.

  1793 నుండి  బెంగాల్ బీహార్ ఒరిస్సా రాష్ట్రాలలో  చేసారు, రూప కర్త  జాన్ షోర్. ఈ కాలం లో గవర్నర్ జనరల్ కారణ వాలిస్

  2.రైతువారి విధానం : 

  1820

  పన్ను నేరుగా రైతు నుండి వశులు చేస్తారు, యాజమాన్యపు  హక్కు రైతు కు  ఉంటుంది.

  రూపకర్త : థామస్ మన్రో , కల్నల్ రిడ్ 

  గోవర్నర్ జనరల్ :వారెన్ హేస్టింగ్స్-2 

  రాష్ట్రం :మద్రాస్ ముంబై,  అస్సాం

  3.మహాల్వరి విధానం :

  ఇది పైన రెండు విధానులు కలిపి  విధానం  

  1833

  రూపకర్త : బర్డ, మెకంజీ 

  గవర్నర్ జనరల్ :విలియం బెంటింక్ 

  రాష్ట్రం :గోవా, వాయవ్య రాష్ట్రాలు , సెంట్రల్ ప్రోవెనసి 

  * ఆంధ్ర లో విధానం అములు జరిగింది.

  రైత్వారీ విధానం : రాయలసీమ 

  జమిందారి విధానం : కోస్త ఆంద్ర 

  మహాల్వారి విధానం :చిత్తూర్ నెల్లూరు.

  న్యాయ పాలన :

  1.వారెన్ హేస్టింగ్స్ :

   *క్రమానుగత శ్రేణి లో న్యాయ వ్యవస్థ ని ఏర్పాటు చేసాడు 

  సివిల్ కోర్టు దివానీ  అదాలత్ , క్రిమినల్ కోర్టు నిజంత్ అదాలత్ ను ఏర్పాటు చేసాడు.

  దివ్య పరీక్షలను రద్దు చేసి జ్యూరి వ్యవస్థని పెట్టాడు.

  2.కారెన్ వాలిస్ :

  సంచార న్యాయస్తానాలు పెట్టాడు.

  కోర్తు  అఫ్ రికార్డు ను ప్రేవేసపెట్టాడు, అనగా తిర్పులును రికార్డ్లలో బద్రపర్చడం 

  3.విలియమ  బెంతెంక్:

  1833 లో ఫస్ట్ లా కమిసన్ ఏర్పాటు చేసాడు, దీనికి చైర్మన్ మెకాలే 

  మెకాలే చట్టలును  క్రోడీకరించాడు, వాటితో 

  1859-Civil Procedure Code

  1860-Indian Penal Code

  1861-Criminal procedure Code రుపొందిచాడు 

  4.జాన్ వారేన్స్ :
  హై కోర్టు చట్టం 1861 ని రుపొందిచాడు 
  1862 లో  తొలి హై కోర్టు ను మద్రాస్ , ముంబై, కలకత్తా లో ఏర్పాటు చేసాడు 
  బ్రిటిష్ న్యాయ వ్యవస్థ లో   లోపాలు:
  బ్రిటిష్ వారిని విచారించే అధికారం భారత్ న్యాయముర్తులుకు లేదు 
  ఈ వివిక్షత రూపు మాపేందుకు లార్డ్ రిప్పన్ 1884 లో ఇల్బర్ట్ బిల్లు ని పెట్టారు , కాని ఇది అములు లో కి రాలేదు 
  

                                  ఆర్ధిక విధానం :

• 1750  నందు ఇంగ్లండ్ లో పారిశ్రామిక విప్లవం సంబవించింది.

• 1769 లో భారతీయ వస్తువులు అక్కడ కొనకుండా చట్టాలు చేసారు 

• 1813 చార్టర్   చట్టం ద్వారా వ్యాపారం లో ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ గుత్తాదిపత్యం  తగ్గింది.

• ఈ చట్టం ద్వారా ఫ్రీ ట్రేడ్ విధానం మొదలైంది  

• రెండు రంగాలు మాత్రం కంపెనీ చేతిలో కలవు, 1.చైనా తో వ్యాపారం 2. తేయాకు వ్యాపారం 

• 1818 చట్టం  ద్వారా ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ గుత్తాదిపత్యం పాక్షికంగా అంతమైంది,1833 చట్టం  ద్వారా పూర్తిగా అంతమైంది 

• 1833 తర్వాత భారత దేశం బ్రిటిష్ వారి వ్యాపార విధానం తో పూర్తిగా  దోపిడీకి  గురి ఐనది  

• చేనేత వస్త్రలుకు మాతృదేశం భారత్ , కాని బ్రిటిష్ వారి వస్త్రాలతో పూర్తి గా నాశనం ఐంది-కార్ల మార్క్స్ 

• 1853 లో బొంబాయి నుండి రైల్వే లినే వేయబడినది, ఇది భారత దేశ ఆర్ధిక వ్యవస్థను చిన్నబిన్నం  చేసినది 

1. 1853 బొంబాయి నుండితానే రైల్వే లైన ఇండియా లో మొదటి  రైల్వే లైను  ఇది 32 మైల్స్ 

2. రాణిగంజ్ నుండి కలకత్తా వరకు రెండో లైను వేసారు.

1862: మన రాష్ట్రం లో పుతూర్ నుడ్ని రేణిగుంట వరకు మొదటి రైల్వే లైను వేసారు 

• రైల్వే ల  ఎ దేశం ఐన అబివృద్ది చెందుతుంది కాని మన దేశం మాత్రం నాశనం ఐంది-దాదాబాయి నవ్రోజీ 

ఈ ఆర్ధిక విధానాల ప్రబావం వలన:

1866 ఒరిస్సా క్షామం -30  లక్షలు మంది  మృతి చెందారు

1943 బెంగాల్ క్షామం -30 లక్షల మంది 

1947 నుండి ఇప్పుడు వరకు భారత దేశం లో క్షామం అనేది జరగలేదు దానికి కారణం మనం వ్యవసాయం లో సాదించిన ప్రగతి. 

 drain of wealth( సంపద తరిలి  పోవుట):

*నౌరోజీ తన Poverty , Unbritish rule in India అనే గ్రంధం లో భారత్ సంపద ఎలా దోపిడికి గురిఅవుతుందో తెలిపాడు.

 *r c దత్ Economic History Of India అనే గ్రంధం లో బ్రిటిష్ వారి దోపిడి కన్నా నాదిర్ శ దోపిద్యే మేలు అని వివరించాడు.

 

ఢిల్లీ సుల్తాన్లు 

• మౌర్యల ముందు కాలం లో ఢిల్లీ ఇంద్ర ప్రశ్త  గా పిలివబడి కురు రాజ్యానికి రాజిదని గా ఉండేది 
• మౌర్యాల కాలానికి ఇంద్ర ప్రస్తా   అంతం ఐంది 
• 8వ శతాబ్దం లో తోమారు వంశం పాలించేది , తోమారు వంశస్థుడు అనంగ పాలుడు ఇంద్ర ప్రస్తా స్థలం లో దెల్లిక పురం అనే చిన్న నగరం నిర్మించాడు  
• ఈ నగరం చుట్టూ  ముస్లిం పాలుకులు 7 నగరాలూ నిర్మించాడు 

1. మేహరోలి -కుత్బుద్దిన్  ఇబాక్ 
2.  సిరి-అల్లావుద్దీన్ ఖిల్జీ  
3. తుగ్లక్ బాద్-ఘేజయుద్దిన్ తుగ్లక్ ]
4. జహాపనా -మహమద్ బిన్ తుగ్లక్ 
5. ఫీరోజబాద్ -ఫీరోజ షా తుగ్లక్ 
6. దీన్ పన్-హుమాయన్ 
7. షజహాబాద్ -షాజహాన్ 

    ఢిల్లీ ని 1206 నుండి 1526 వరకు 5 వంశాలు పాలించాయి 
1.బానిస వంశం (టుర్కిష్ జాతి)
2.ఖిల్జి  వంశం 
3.తుగ్లక్ వంశం 
4.సయ్యద్ వంశం 
5.లోడి వంశం (ఆఫ్గాన్ జాతి )

                                            బానిస వంశం 

కుతుబుద్దీన్ ఇబాక్ :

• వంశ స్థాపకుడు  
•  ఆస్థాన చరిత్రకారుడు హసన్ నిజమి, ఇతను ఇబాక్  గురించి తాజుల్ మందిర్ రాసాడు 
• ముస్లిం పాలకుల రాజ బాష పరిస్యన్ 
• ఇతని రాజిదని లహోరే 
• బిరుదు :లాక్ బక్ష్ 
• చౌగాన్(హార్స్ పోలో) గేమ్ ఆడుతూ చనిపోయాడు 

ఇల్తుట్ మిష్ 

• టర్కిష్ జాతియిడు 
•  రాజధాని ని ఢిల్లీ కి మార్చాడు 
• ఇతను ముద్రించన నాణేలు :టంకా(వెండి నాణేలు), జీతాల్(బంగారు నాణేలు) 
• ఇక్త వ్యవస్థ ను పెట్టాడు , ఇక్త  అధికారులుకు జీతబత్యలుకు బదులు ఒక ప్రాంత భూబాగని ఇవ్వడమే 
• తుర్కని చిహళ్ గని : 40 మంది ఇక్తదారులు కలిసి ఒక సంగంగా ఏర్పడడం, ఈ చిహళ్ గని నిజమైన అధికారులు ను కలిగి ఉండేది 
• ఇతని దౌత్య నీతి వలన భారత దేశాన్ని చంగిష్ ఖాన్ దాడి నుండి తప్పించాడు 

రజియా :

• భారత్ ను పాలించన ఏకైక ముస్లిం వనత 
• ఇల్లతుత్ మిష్ కుమార్తె 
• ఈమెని ఉలేమాలు వ్యతిరేకించేవారు 
• రాజు చేసే చట్టలును ఫర్మానాలు అంటారు,ఉలేమాలు ఫత్వాలు జారిచేస్తారు 
• ఈమె అబిసీనియా కి చెందినా జమలుద్దిన్ యకుట్ ని ప్రేమించినట్లు కధలు ఉన్నాయి 
• ఈమె కాలం లో చరిత్ర కారుడు :మిన్న్హాజ్ ఉస్ సిరాజ్, ఇతను తబఖాట్ ఎ నాసిర్ అనే బుక్ రాసాడు , ఇందులో ఇక్త వ్యవస్థను విమర్శించాడు 

బాల్బాన్ : 

• ఈ వంశం లో గొప్పవాడు 
• ఇరాన్ లో గల రాజ సాంప్రదాయాలు మూడింటిని పెట్టాడు 

1. సిజ్ద :రాజిధాని లో అడుగుపెట్టగానే రాజుకు సాస్తంగా నమస్కారం పెట్టడం 
2. పైబోష :రాజు కాలుకు  ముద్దు పెట్టడం 
3. నౌరోజ్ :ఇది ఇరాన్ల నూతన్ సంవత్సర వెడుక, ప్రతి వ్యక్తి తన  పై అధికార్లుకు కానుకులు సంపర్పించాలి 

• చిహళ్ ఘని ని అంతం చేసాడు 
• మియో అనే ధరి దోపడి దొంగాలిని అణిచి వేశాడు 
• ఇతను దిర్హం అనే బంగారు నానేలును ముద్రించాడు 
• దీవాన్ ఈ అరిజ్ అనే మిలిటరీ శాఖని ఏర్పాటు చేసాడు 
• బెంగాల్ గవర్నర్  టుగ్రిల్ ఖాన్ తిరుగుబాటు ను అణిచి వేశాడు 

ఖైకుబాద్:

• ఈ వంశం లో చివరి వాడు 
• శారీరకంగా సైనకం గా బలహేనాడు ,యీతని చంపి జలాలుద్దీన్ ఖిల్జీ, ఖిల్జీ వంశం ను స్థాపించాడు 

                                  ఖిల్జీ వంశం 

వంశ స్థాపకుడు :జాలలుద్దిన్ ఖిల్జీ 

అల్లావుద్దీన్ ఖిల్జీ : 

• ఖిల్జీ వంశం లో మొదటి వాడు 
• దక్షణ భారత దేశం మిధ దాడి చేసిన మొదటి వాడు 
• బిరుదు : సికిందర్ ఈ సాని (రెండవ అలేక్జెందర్)
• ఈతను జయనిచన  రాజ్యాలు : గుజరాత్ రాజు కరన్ సింగ్ వాగ్దెల 
• రానధంబోర(రాజస్తాన్) రాజు రాణా హంబిర దేవ్ 
• మేవాడ్( రాజ స్తాన్) రాజధాని గల చిత్తోడ్ రాజు రాణా రతన్ సింగ్ , ఇతని భార్య పద్మావతి, పద్మావతి అందచందాలు గురించి మాలిక్ మ మహమద్ జైసి హిందీ లో పద్మావతి అనే గ్రంధం రాసాడు.
• ఉలేమాలును అణిచి వేసాడు, పూర్తిగా లౌకికముగా పాలించాడు 
• ఇక్త వ్యవస్థ ను పూర్తిగా రద్దు చేసాడు 
• సైనక వ్యవస్థలో రెండు సంస్కరణలు  తెచాడు 1.దాగ వ్యవస్థ(గుర్రాలు పైన ముద్రలు వేయడం) ను పెట్టాడు, 2.హాలియా(చేర-సైనకల హాజరు పట్టిక)
• మార్కెట్ సంస్కరణలు :

1. దరలును ప్రబుత్వమే నిర్ణయిస్తుంది 
2. సరై ఆదిల్ అనే ప్రత్యక మార్కెట్ ను పెట్టాడు దీనికి అధికారి శహన ఈ ముందీ 

ముబారక్ ఖిల్జీ :

• ఇతను ఖలీఫా గా ప్రకటించుకున్నాడు 
• ఖుశ్రు ఖాన్ అనే గుజరాత్ దళితడు ఇతనిని చంపి ఢిల్లీ సామ్రాజ్యం ను 100 రోజులు పాలించాడు 
• ఢిల్లీ సింహాసనం ఎక్కినా ఏకైక హిందువు ఖుశ్రు ఖాన్ 

                                   తుగ్లక్ వంశం 

స్థాపకుడు:ఘేయజుద్దిన్ తుగ్లక్ 
ఇతను కాలం లో కాకతియలు ,పంద్యాలు తిరుగుబాటు చేసారు 
వీరి పైకి తన కొడుకు జునా ఖాన్(మహమద్ బిన్ తుగ్లక్) ని పంపాడు , జున ఖాన్ 1523లో కాకతియలును పంద్యలును దేల్హిలో కలిపెసాడు 

మహమద్ బిన్ తుగ్లక్ :

• రాజధానిని ఢిల్లీ నుండి దౌల్తబాద కి మార్చాడ.
• చరిత్రకారులు :జియుద్దిన్ బరాని :తారిక్ ఎ ఫీరోజ్ షాహీ 
• ఇబాని బాటుత -8 ఎల్ల పాటు ఢిల్లీ కి ఖజ ఇతను ఖజ అంటే న్యాయమూర్తి, ఇతను కితాబ్ ఉల్ రేహ్ల అనే బుక్ రాసాడు 
• టోకెన్ కరెన్సీ పెట్టాడు 
• వెండి బదులు రాగి తంకాలు ముద్రించాడు 
• గంగ యమునా ధో అబ్ ప్రాంతం లో ఘరి(ఇంటి) చరి(పశువులు పైన)అనే పన్నులు పెట్టాడు 
• దివానీ యి కోహి అనే వ్యవసాయ శాఖని పెట్టాడు 
• రైతులుకు తక్కావి రుణాలు ఇచాడు, ప్రభుత్వం ద్వారా రైతులుకు  రుణాలు ఇచ్చన రాజు 
• క్షమా నివారణ చట్టం చేసాడు 
• చరిత్రలో పిచి వాడిగా మిగిలిన గొప్ప మేధావి ఇతను 

ఫీరోజ్ షా తుగ్లక్ :

• స్వీయ చరిత్ర రాసుకున్న మొదటి రాజు : ఇతని స్వీయ చరిత్ర -పుతహత ఈ ఫీరోజశాహీ 
• ఆస్థాన చరిత్ర కారుడు :ఆసిఫ్ -టారిఫ్ ఇ ఫీరోజషాహీ 
• పేదల కోసం దివానీ ఖైరత్ అనే సంక్షేమం కార్యక్రమం పెట్టాడు , దీని ప్రకారం పేద యువతులుకు వివాహాలు చేసాడు 
• దివానీ ఎ బందీ గం, అనే బానిషల సంక్షేమం కార్యక్రమంపెట్టాడు , 1,80,000 మంది బానిశాలు ను కొన్నాడు 
• దారుల్ ఫిష అనే ఆసుపత్రిని పెట్టాడు 
• తోటల పెంపకం కి అదిక ప్రాధాన్యం ఇచాడు 
• బిందు సేద్యం ను దేశం లో మొదటి సారి పెట్టాడు 
• నీటి సౌకర్యాలు కోసం విశేస కృషి చేసాడు 

• షార్యత్ ప్రకారం 4  రకాల పన్నులు పెట్టాడు

1. ఖరజ్ -భూమి పన్ను -10%
2. షర్టు -నీటి పన్ను-10%
3. జకాత్ -దనికలు పేద ప్రజల కోసం తమ ఆదాయం లో 2.5% ఖర్చు పెట్టాలి 
4. జిజియ, జిజియ పన్ను మొదటి సారి బ్రమ్మనులు పైన విదించాడు

• ఇతను మత్నోమది , పూరి లోని జగనాథ్ స్వామీ ఆలయం ను ద్వంసం చేసాడు 
• ఇక్త వ్యవస్థ ను వారసత్వం గా మార్చాడు 
• ఇతని కాలంలో ఢిల్లీ సామ్రాజ్యం వివిధ చిన్న రాజ్యాలు గా విదిపాయింది 

నాసిరుద్దీన్ మహమద్ తుగ్లక 

• ఈ వంశం లో చివర వాడు 
• ఇతని కాలం లో 1398 లో తైమూరు(మంగోలి జాతి) దాడి చేసి , ఢిల్లీ ని దోచుకున్నాడు 

                                  సయ్యద్ వంశం 

1.సయ్యద్ బిజుర్ ఖాన్ వంశ స్థాపకుడు 
4.ఆలం షా చివరి వాడు 

                                  లోడి వంశం 

స్థాపకుడు :బహాలాల్ లోడి 

సికిందర్ లోడి :

• 1506లో ఆగ్రా  నగరం  నిర్మిచాడు , రాజిదని ఢిల్లీ నుండి ఆగ్రా కి మార్చాడు 

ఇబ్రహీం లోడి :

• ఢిల్లీ సుల్తాన్ లో చివరి వాడు 
• 1526 లో తైమూరు మనముడు బాబరు మొదటి పానిపట్టు యుద్ధం లో ఇబ్రహీం లోడి ని ఓడించి మొఘల్ సామ్రాజ్యం ను స్తాపించాడు 
• యుద్ద భూమి లో మరణించన ఏకైక రాజు ఇబ్రహీం లోడి